Küresel ısınma, insanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucu dünya yüzeyinde sıcaklığın artması etkisine verilen isimdir. Su buharı, karbondioksit ve metan gazı gibi sera gazlarının atmosferdeki miktarlarının artması, güneşten dünyaya varan ışınların tekrar atmosfere yansıtılmasında engel oluşturarak yeryüzünün sıcaklığının artmasına neden olmaktadır.
Özellikle sanayileşen ülkelerdeki insanların ihtiyaç duyduğu fosil yakıtlarının kullanımındaki artış, ormansızlaşma, hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artmasıne neden olmaktadır. Bu aktivitelerden dolayı ortaya çıkan karbondioksit, metan ve diazot monoksit gazlarının atmosferdeki miktarlarında gözlenen artış kaçınılmazdır. Bu gazların artışının insan hayatı üzerinde artık farkedilebilir değişikliklere neden olduğu ve gitgide geri dönüşümü olmayan bir yola giriyor olduğumuz kaçınılmaz bir gerçek.
Bu sıcaklık artışı dünyanın iklim sisteminde değişikliklere neden olarak etkilerini ülkemiz de dahil olmakla birlikte dünyanın her noktasında belli etmeye başlamıştır. İklimlerde yaşanan değişiklikler, eriyen buzullar, yükselen deniz suyu seviyeleri, kuraklık ve toprak kayıpları şeklinde kendisini göstermektedir, ve ne yazık ki, gerçekleşen bu değişikliklere karşı koyamayan bitki ve hayvan türleri yok olmaya doğru gitmektedir.
Küresel ısınmayı önlemek yolunda bazı ülkeler tüm dünyada geniş çaplı önlemlerin alınmasını sağlamak için, karbon salınımlarına kısıtlama getirecek şekilde tasarlanmış Kyoto Anlaşması’nda bir araya gelmişlerdir. Ancak henüz birçok ülkenin bu anlaşmalara katılmadığı gibi, bu gibi girişimlerin ne kadar gerçekçi olduğu belirsizliğini korumakta.
Küresel ısınmanın tehlikelerinin ne kadar farkında olduğumuz düşündürücü. Çocuklarımızı bu konuda ne kadar iyi bilgilendirebiliyoruz? Onları gelecekte yüzleşmek durumunda olacakları tehlikelere ve bu alanda geliştirmek durumunda kalacakları çözümlere ne kadar iyi hazırlayabiliyoruz? Bu konuyu ele alarak çocuklarımıza yardımcı olabileceğimiz alanları belirlemek, gelecekte bizi bekleyen olası sorunlar karşısında daha güçlü bir altyapı oluşturmamızı mümkün kılar.
Dünya üzerinde üretilen enerjiden yararlanan herkesin alabileceği basit bireysel önlemlerle küresel ısınmanın etkilerinin azaltılmasının mümkün olduğunu artık biliyoruz. Bu noktada, kürsel ısınma ve neden olduğu iklim değişikliğine olan duyarlılığı artırma yolunda çocuklara örnek olacak aileler ve eğitimcilere büyük bir rol düşmektedir.
Bu yolda atılacak ilk adım durumun ciddiyetinin farkına varmak ve çözüm yaratmak için işe koyulmaktır. Çocuklarla birlikte çalışmalar yürüten UNICEF, gerçekleştirdiği Çocuk Hakları Tanıtım Kampanyası kapsamında, çocukların küresel ısınmaya karşı ne gibi önlemler alınması gerektiğini belirten bir deklarasyon hazırlamasına destek olmuştur.
Bu deklarasyonda, küresel ısınmanın önlenmesi için yazıcıdan alınan kağıt çıktıların miktarının mümkün olan mertebede azaltılması, çevreyi yeşillendirmeyi amaçlayan aktivitelerin en büyük hobimiz haline gelmesi, ve bilgisayar ve televizyonların bekleme modunda bırakılmaması gibi yaklaşımlardan söz edilmektedir. Günlük hayatta gereksiz su ve enerji tüketimi, çocukların dikkat çekmek istedikleri bir başka alan. Atık kağıtların geri dönüşümüne de verilmesi gereken önemin kaçınılmaz olduğunu vurgulayan çocuklar, özellikle yiyecekleri korumak için kullanılan ambalaj ve benzeri paketlerin geri dönüşümünün yapılması gerektiğine inanıyorlar.
Çocukların hazırladığı önemler listesine göre, doğaya bırakıldığı zaman yüzlerce yıl kaybolmayan kullanılmış plastik kutuların çöpe atılmadan önce tekrar kullanımlarının mümkün olup olmadığı araştırılması önem taşımaktadır. Bunun yanında kısa mesafeleri yürümek ve gereken zamanlarda toplu taşıma araçlarına yönelmek ulaşımda ihtiyaç duyulan fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılmasında yardımcı olacaktır.
İnsanların yalnızca kendilerini değil gelecek kuşakları da düşünerek yaşamalarının zamanı gelmiştir! Küresel ısınma ve beraberinde gelen iklim değişikliğinin neden olduğu kritik durumlara karşı farkındalığın arttırılması şarttır. Yeryüzünde hala daha birçok insan bilinçsiz olarak küresel ısınmaya neden olan girişimlerde bulunmaktadır. Bu insanların yetiştirdikleri çocukların bu konuya yeterli duyarlılığı göstermesi beklenemez. Bu nedenden dolayı, tüm insanların hiçbir ayırım olmadan küresel ısınma konusunda bilinçlendirilmesi gerekir. Bunun için iklim değişikliği ile ilgili konferanslar ve tanıtıcı seminerler düzenleyerek toplumun konuya olan hakimiyeti arttırılabilir.
Çocuklarımıza, su gibi hayatın devamlılığı için gerekli kaynaklara gelecekte bu kadar rahat ulaşamayacaklarını, nefes alacak temiz bir hava bulamayabileceklerini, ve bunların önlenmesi için gerekli adımları birlikte atmanın önemini öğretmemiz gerekir. Çocuklara küresel ısınmanın zararlarını anlatmanın en güzel yolu onların ilgisini çekecek yarışma ve oyunlardan yararlanaraktır. Okullarımızda küçük yaştan başlayarak bu konuda eğitim verilmesi duyarlılığın artmasında yardımcı olacaktır.
Çise Ünlüer (27 Şubat 2011)
