Günümüzde en çok tartışılan konulardan olan enerji sıkıntısı ve iklim değişikliği, çöplerin bir yerde toplanılıp kontrol altında tutlmasının yüksek masrafı ile birleşince, alternatif metodların düşünülmesini şart kılmıştır. Biriken çöplerden enerji üretimi birçok ülkede uygulanan bir konu olmakla birlikte, ülkemizdeki çöp soruna iyi bir çözum potansiyeli sunmaktadır. Bugün sizlere, çöpleri ortadan kaldırdmak için yakma işlemine kıyaslandığında çok daha yararlı bir yöntem olarak belirtilen “gazlaştırma” işleminin daha gelişmiş bir hali olarak sunulan “plazma gazlaştırma” yönteminden bahsetmek istiyorum.
Çöpleri yakıt olarak kullanan fırınlar tarafından üretilen buhar daha sonra elektrik üretimini sağlayan türbinleri çalıştırmak için kullanılır. İlk adımda atık maddeler kapalı bir fırında ısıtılarak gaz haline getirilir. Bu süreçte atıkların içindeki organik bileşenlerin yanmasını engellemek ve bunun yerine karbonmonoksit ve hidrojen karışımına dönüşmelerini sağlamak için bu işlem oksijensiz bir ortamda gerçekleştirilir. Plazma gazlaştırma yöntemi, yakmaya kıyasla, çöplerden hacim başına daha fazla enerji üretilmesine sebep olan gazlaştırmadan bile daha avantajlıdır. Plazma gazlaştırma, çöplerin çok daha yüksek derecelerde buharlaştırılmasına neden olarak, gazlaşmaya göre daha fazla organik maddenin elde tutulmasını sağlar. Gazlaştırmanın 1600 dereceye kadar ısıttığı çöpler plazma gazlaştırma sırasında 10000 dereceye kadar ısıtılabilir.
Bu işlemle yüksek derecelere kadar ısıtılan atıklar ince küllere dönüşmek yerine camsı katı bir şekil alırlar. Bu maddeler daha sonra inşaat sektöründe doldurucu malzeme olarak da kullanılabilirler. Finansal faktörleri de göz önünde bulunduran birçok Avrupa ülkesi, plazma gazlaştırma yöntemini denemeye koymuşlardır. Elde edilen karbonmonoksit ve hidrojen karışımı, daha sonra doğal gaz ve etanol gibi gazlara da dönüştürülebilir ve bu şekilde de kullanılabilir. Plazma gazlaştırma sistemi, halkın enerji ihtiyacını karşılamakla kalmayıp, sistemin çalışması için gereksinimi olan tüm enerjiyi kendisi sağlayabildiği için tamamı ile kendi kendine yeten bir mekanizma olma niteliği taşır.
Ticari kullanıma uygun maddelerin üretimini de sağlayan bu sistem, hem çevre dostudur hem de enerji üretimine tamamı ile sürdürülebilir bir yaklaşım getirmiştir. Geri dönüşümü mümkün olmayan bütün çöplerin bir enerji değeri vardır ve ancak bu şekilde kullanıldıkları zaman çevreye olan zararları azaltılabilir. Plazma gazlaştırma, yeni üretilen çöplere ek olarak zamanla birikmiş olan çöpleri de enerjiye dönüştürebildiği için, önceden çöplük alanı olarak kullanılan arazilerin geri kazanılması açısından büyük önem taşır.
Evet, çöplerimizi sürekli bir şekilde Dikmen’e yığmak ve bu durumun getirdiği tüm sorunları halkın yaşamasından daha iyi bir yol vardır. Hatta daha iyi birçok yol vardır! Ama ne yazık ki, henüz bu konuda kesin bir adım atılmamıştır. İlk adım halkımızın bu yöntemlerden haberdar olmasıdır. Her geçen günün zararımıza olduğunu ve bu durumun insan sağlığı için büyük bir tehlike teşgil ettiğini unutmadan, elimizden geleni yapmak için girişimlerde bulunmamız kaçınılmazdır!
Çise Ünlüer (1 Kasım 2009)
ciseunluer@hotmail.com
No comments:
Post a Comment