Bir önceki hafta kömür, petrol, ve doğalgaz gibi enerji kaynaklarının neden oldukları çevre kirlilğine ek olarak güneş ve rüzgar kaynaklı yenilenebilir enerji kaynaklarından bahsetmiştik. Bu hafta bir diğer yenilenebilir enerji çeşidi olan biyokütle enerjisine, enerji verimliliğine ve yenilenebilir enerjinin ülkemiz için yararlarına değineceğiz.
Güneşin yeryüzünü ısıtmasıyla okyanus ve derelerden su kütleleri buharlaşır. Bu su buharı yağmur ya da kara dönüşüp tekrar ırmak ya da dere içlerine ulaştığı zaman, hidro enerji hidroelektrik santraller tarafından yakalanabilir. Yağmur ve karla beraber güneş ısı ve ışığı bitkilerin büyümesini sağlar. Geleneksel ve modern şeklinde ikiye ayrılan biyokütle enerjisi, her türlü yeşil bitkilerden ve hayvan atıklarından oluşan organik ürünlerden elde edilir. Yüzyıllar boyunca ağaç ve hayvan atıklarının yakılarak kimyasal enerjinin ısı enerjisine dönüştürülmesi geleneksel biyokütle olarak adlandırılırken; etanol, metan, ve biyodizel yakıtlarının belirli işlemlerle elde edilmesine modern biyokütle denir.
Modern biyokütleyi yaygın olarak kullanan Çin, Hindistan, ve Brezilya gibi ülkelerde hayvan atıklarından elde edilen metan gazı aydınlanma, pişirme, ve elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır. Biyokütleden elde edilen etanol ve biyodizel ise yaygın bir şekilde taşıt yakıtı olarak kullanım görmektedir. Etanolun farklı oranlarda benzin ile karıştırılarak (örneğin 10% etanol + 90% benzin karışımı) araçlarda kullanılmasına rağmen bu durum mısır üretimi üzerinde yapılan araştırmalar incelendiğinde sarfedilen enerji göz önünde bulundurulacak olursa düşünüldüğü kadar avantajlı olmayabilir. İhtiyaç duyulan etanolu elde etmek için gereken mısır miktarını yetiştirmek geniş tarım alanlarına gereksinim kıldığından, bazı ülkelerin bu durumda başka amaçlar için kullanılabilen verimli alanları sırf mısır üretimi için kullanmaları, normalde bu alanlarda sağlıklı bir şekilde büyüyen ağaçların kesilmesine neden olmaktadır.
Benzin ile karıştırılarak kullanılan etanola ek olarak dizel motorları için alternatif bir yakıt sunan biyodizel, bitki ve hayvansal yağlardan üretilmekle birlikte, yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Günümüzde biyodizel doğrudan saf olarak kullanıldığı gibi, belirli oranlarda dizel yakıtı ile de karıştırılabilir. Bu enerji, soya veya çeşitli bitki yağlarının alkol ile kimyasal tepkimeye girmesi sonucu elde edilir.
Yenilenebilir enerji teknolojileri kirleticiler içermediklerinden dolayı çevreyi fosil enerji teknolojilerinden daha az etkilerler ve kaynaklarının bitmesi söz konusu olmadığından sürdürülebilirdirler. Günümüzde gündemde olan sera etkisi ve küresel ısınma gibi konular sebebiyle önem verilen bir konu olan yenilenebilir enerji yatırımlarının çoğunda, yüksek maliyetli enerji dış alımları yerine, tesislerin kurulması için malzeme ve insan gücüne ihtiyaç duyulur. Yenilenebilir enerji için yapılan yatırımlar genelde yapıldıkları yörede kaldıklarından dolayı, bu bölgelerdeki iş imkanları ve lokal ekonomiler için de bir avantaj sağlanmış olur.
Enerji verimliliği, aynı işi gerçekleştirmek için mümkün olan en düşük miktarda enerji kullanmak anlamına gelmektedir. Enerjinin daha verimli kullanımı, ev sahiplerinin, okulların, devlet dairelerinin, iş ve endüstriyel çevrelerin enerji kaynaklarına daha az para ödemesi şeklinde ekonomiye yansır. Bu sayede yapılabilecek olan tasarrufun göz ardı edilemeyen bir miktarı temsil edebileceğinden, bu miktar, tüketici ihtiyaçlarına, üretime, eğitim ve halkın ihtiyaç duyduğu çeşitli hizmetlere harcanabilir.
Evde veya iş yerlerinde enerji verimliliği, binanın ısınma, serinleme ve aydınlanması için daha az enerjinin kullanılması demektir. Enerjisi verimli bir ekonomi, az bir miktarda enerjiye ihtiyaç duyarak gelişebildiği gibi, kirlilik ve enerji birbirine direk olarak bağlantılı olduğundan, bu alanda üretilen atık miktarı da kullanılan yenilenebilir enerji miktarı arttıkça düşer. Bu durum çevreye olan zararın azaltılmasında büyük rol oynamakla kalmaz, aynı anda aile veya işyeri bütcesine de düşünebileceğimizden fazla katkı koyar.
Bunu mümkün kılmak için ülkedeki enerji kurumları, enerjiyi kazanmak ve verimli bir şekilde kullanmak isteyen ev sahipleri için bir takım örnek uygulamalar ve gerçekleştirilmesi mümkün olan enerji verimliliği projelerinin listesini sunmalıdır. Günümüzün önemli bir kısmını geçirdiğimiz ulaşımda ise otomobil ve diğer araçlar için enerji verimliliği, üretimlerinde daha gelişmiş teknolojileri içeren otomobillerin kullanılmalarına imkan sağlanması ve üreticilere bu konuda destek olunması şeklinde düşünülebilir. Enerjisi verimli araçlara ek olarak yakıt ekonomi rehberi ve araç teknolojisi programları hakkında halkı bilgilendirerek daha uygun teknolojileri seçme imkanlarını tüketiciye sunmak önem taşır.
Temiz bir enerji kaynağı sunan yenilenebilir enerjinin kullanıcısına kazandırdığı avantajlardan geniş çapta bahsettik. Yenilenebilir enerji ve enerjisi verimli teknolojileri ev, işyerleri ve ulaşıma entegre ederek çevre korunmasına yardım edebilir ve bu sayede uzun süreli kullanımlarda daha fazla tasarruf edebiliriz. Boyutu her ne olursa olsun ülkemizdeki işyerlerinde yenilenebilir enerji ve enerjisi verimli teknolojileri kullanmak enerji faturalarını ve çevreye olan etkimizi azaltmamızı mümkün kılan en etkili yoldur. Bu sayede enerji verimliliğinden sadece işyeri sahipleri değil, ihtiyaç duyacakları yenilenebilir olmayan enerji miktarının azalmasıyla harcamaları azalan ve bunu, sundukları ürün veya hizmet ücretlerinin fiyatlarında indirimlere giderek yansıtan işyerleri sayesinde müşteriler de yararlanmış olur.
Son yıllarda yaşanan ihtiyaç duyulan petrolü elde etmekteki zorluklardan sonra, bazı ülkeler yabancı petrole olan bağımlılıklarını azaltma girişimlerinde bulundularsa bile gelişmekte olan çoğu ülke hala daha bu durumu azaltmak yerine dışa bağımlılığı artırmak yönünde gitmiştir. Bu durum, ülkelerde enerji politikalarının üzerinde oldukça etkili olmuştur. Dünyanın çoğu yerinde yenilenebilir enerji teknolojileri ve kullanımı üzerine birçok çalışma gerçekleştirilirken, ülkemizin halen hiç sürdürülebilir olmayan olası petrol kaynaklarına ümit bağlaması düşündürücü.
Çise Ünlüer (12 Eylül 2010)
ciseunluer@hotmail.com
No comments:
Post a Comment